Nieuws

07 januari 2025

Behandelen volgens het Generiek kompas: wat betekent het voor cliënt en behandelaar?

Afgelopen jaar is het Generiek kompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’ opgenomen in het Register van Zorginstituut Nederland en vervangt daarmee het Kwaliteitskader. Het Generiek kompas gaat over de kwaliteit van bestaan van mensen met een zorgvraag thuis, in de wijk en het verpleeghuis en geeft richting in hoe we de zorg in de toekomst in samenwerking met elkaar moeten invullen. Wat gaat dit betekenen voor de behandeling van deze doelgroepen? We vroegen het aan Novicare directeur Jet Wiechers.

 

Wat denk jij, Jet: gaat het Generiek kompas veel verschil maken voor de invulling van behandeling?

“Het kompas schrijft niet voor wat er precies moet gebeuren, maar is bedoeld als kader voor een lerende beweging en reikt daarvoor bouwstenen aan. In de praktijk wordt er al hard gewerkt aan een vertaling in andere werkwijzen. Ook Novicare richt zich daar al jaren op, vanuit onze missie om te zorgen dat goede specialistische behandelzorg beschikbaar blijft voor ouderen en gehandicapten. Er is dus gelukkig al een hoop moois voorhanden om op verder te bouwen.”

 

Het kompas is opgebouwd uit vijf bouwstenen. De eerste is het kennen van de wensen en behoeften van de zorgvrager.

“Dat is een hele belangrijke bouwsteen, maar ook een gevoelige. Want deze manier van werken is er natuurlijk al volop en zit in het DNA van enorm veel zorgverleners. Het is vaak dé reden dat mensen dit werk doen: gaan voor de care in plaats van de cure, optimaal bijdragen aan de kwaliteit van leven van je cliënten. Het zou beledigend zijn om te doen alsof dit niet zo is. Aan de andere kant is het óók waar dat de lijn van het Generiek kompas de rol van behandelaren effectiever kan maken.”

 

Jet Wiechers, directeur

Vertel daar eens wat meer over. Hoe kunnen we de rol van behandelaren dan effectiever maken?

“Natuurlijk staat in de behandeling altijd de wens van de cliënt centraal. De vervolgvraag is alleen: wie doet dan wat? Dan hebben we het eigenlijk over stepped care. In de basis gaat stepped care over ruimte voor professionaliteit. Professionals vertrouwen geven en naar hun volledige bevoegd- en bekwaamheid inzetten. Niet onnodige opschalen, maar wel direct toegang geven tot meer specialisatie wanneer nodig. We zien al jaren dat organisaties waar stepped care verder ontwikkeld is, meer kwaliteit ervaren met doelmatigere inzet van behandelaren (zie ook: Talenten optimaal benutten via stepped care). Een logische combinatie is om daarbij extra in te zetten op proactieve zorgplanning. Daarmee bedoelen we: het goede gesprek voeren en de uitkomst hiervan vertalen in scenario’s en ‘als, dan’ beleid, zodat ook in onverwachte situaties helder is wat de cliënt wil en er geen onnodige zorg wordt ingezet.”

 

Dat klinkt logisch. Maar dan blijven er nog een aantal bouwstenen over. Waartoe biedt het kompas nog meer ruimte?

“Het kompas geeft ook ruimte om meer te differentiëren in behandeling. Verplichtingen als een vaste MDO-frequentie waren in het vorige kader al verdwenen, dat geldt nu ook voor bijvoorbeeld de eis om binnen 24 uur een behandelplan te maken bij overdracht van regiebehandeling. Dat dwingt ons om goed na te denken over wat er nu écht nodig is op het gebied van (medische) zorg en behandeling. Je kan bijvoorbeeld anders acteren bij een cliënt die verhuist omdat de mantelzorger is overleden of een cliënt waarbij eigen fysieke achteruitgang de aanleiding is (zie ook: MDO op indicatie). Het kompas denkt verder modulair: er moet deskundigheid aanwezig zijn om te signaleren en triage te verzorgen, en om de juiste expertise bijeen te roepen. Dat betekent voor behandeling dat je erop moet kunnen vertrouwen dat wanneer jouw expertise als behandelaar nodig is, deze wordt ingeschakeld. Dan is vervolgens de vraag: is er fysieke aanwezigheid nodig of kan het ook hybride (zie ook: Hybride werken: het nieuwe normaal)?”

 

Welke voordelen biedt het om het werk op deze manier te organiseren?

“Je krijgt kwantitatief en kwalitatief meer inzicht. Welke inzet is waar nodig? Welke vragen worden gesteld aan behandelaren? Welke urgentie hebben die? Hoe kunnen die het meest effectief worden beantwoord? Welke disciplinemix is daarvoor nodig? Deze inzichten geven professionals en organisaties een mooie basis om samen vanuit verder te leren en ontwikkelen. Je gaat dan vanzelf, naar behoefte, ook meer over de grenzen van domeinen heen kijken en bijvoorbeeld laagdrempelig een psychiater in te zetten voor ouderen of een specialist ouderengeneeskunde voor iemand met een verstandelijke beperking. Dan geef je écht vorm aan ‘inzetten van de juiste disciplinemix’, wat het kompas ook benoemt.”

 

Dat raakt ook aan de bouwsteen ‘bouwen van netwerken’!

“Absoluut. Daar wordt nu veel over gepraat, maar blijft vaak nog hangen in abstractie. Dat kan veel tijd kosten met weinig resultaat, waardoor sommige partijen weer afhaken. Logisch, maar zo jammer. Want de juiste samenwerking kan al vrij snel iets moois opleveren. Daardoor blijven partijen aangehaakt, waardoor op de grensvlakken nog meer mooie, nieuwe ontwikkelingen kunnen ontstaan. Vooral in regionale samenwerkingsverbanden is nog veel te halen, geeft ook het kompas aan (zie ook: De voordelen van regionale behandeling). Wat is er nu echt nodig in de spoedzorg? En wie kan dat leveren? Daarin zien we ook de stepped care werkwijze terug. Als je weet wat er echt nodig is, kun je je krachten bundelen. Daar profiteert iedereen van. Denk aan een samenwerking op verpleegkundig gebied of de inzet van een specialist ouderengeneeskunde in de ANW voor meerdere organisaties in één regio.”

 

Volgens mij hebben we alle bouwstenen van het kompas nu gehad. Betekent dat dat we samen alle antwoorden al in huis hebben?

“Ja en nee. Ik zou deze bouwstenen zeker gebruiken, maar er kunnen er altijd meer bij! Het Generiek kompas benoemt juist dat we al lerende met elkaar de goede kant op moeten gaan. En daar sta ik enorm achter: dus op naar nog veel mooie ontwikkelingen in 2025!”

 

Wil je verder praten over (samen)werken volgens het Generiek kompas en de kansen die dat biedt? Neem dan contact op met Jet Wiechers via info@novicare.nl

Meer nieuws

Meld je aan voor onze nieuwsbrief