Cliënten met dementie verliezen vaak hun vermogen om taal te begrijpen en gebruiken. Onze logopedisten wordt regelmatig om advies gevraagd. Communicatie bij dementie is een interessant maar geen gemakkelijk thema. Voor Margreet Smit, logopedist bij Novicare, was dit de aanleiding om uit te zoeken of het interventieprogramma CommuniCare ook te gebruiken is voor mensen met dementie. Het resultaat? De start van een mooie samenwerking tussen de lectoraten Logopedie en Chronisch Zieken van Hogeschool Utrecht, Novicare en onze samenwerkingspartner Woon- en Zorgcentrum de Wulverhorst.

 

Persoonsgerichte zorg

Het programma CommuniCare is gericht op het verbeteren van communicatie tussen personen met afasie, zorgmedewerkers en hun naasten en heeft inmiddels goede resultaten geboekt. Een terechte vraag of het programma te gebruiken is voor mensen met dementie, want ook zij kampen met taalproblemen. Lizet van Ewijk, hoofddocent Logopedie Hogeschool Utrecht en onderzoeksleider, ziet zeker mogelijkheden: “Persoonsgerichte zorg is een belangrijk speerpunt in de zorg. Maar hoe kun je dit bieden als je niet het goede gesprek kunt voeren, simpelweg omdat cliënt en zorgverlener elkaar niet begrijpen? Wij gingen op zoek naar manieren om de communicatie tussen cliënt en zorgverlener te verbeteren. Zodat de zorg in contact komt met de persoon achter de afasie. En de cliënt uiteindelijk beter geholpen wordt. Inmiddels hebben we mooie resultaten. Mooi dat we ons nu hard kunnen maken voor mensen met dementie via een nieuw onderzoeksproject.”

Winst halen uit kleine dingen

Tijdens het onderzoeksproject werd gekeken naar wat al goed ging bij de zorgorganisatie en vanuit daar werd gewerkt aan knelpunten waar o.a. zorgmedewerkers, paramedici, artsen maar ook kantinemedewerkers tegenaan liepen. Lizet van Ewijk legt uit: “Vaak waren het relatief kleine veranderingen in de gespreksvoering die het verschil maakte, maar wat voor hen toch een eyeopener was. We hebben bijvoorbeeld een fysiotherapeut kennis laten maken met andere communicatiemogelijkheden, zoals het gebruik van plaatjes, zodat hij en zijn cliënt elkaar beter begrepen. Een belangrijk onderdeel van CommuniCare is ook een kort scholingstraject in de vorm van een korte e-learning en twee actieve workshops, waarbij de zorgmedewerkers ervaringen uit de praktijk konden toetsen en leerden over afasie en daardoor de cliënt beter begrepen. Door deze scholing gezamenlijk met de zorgprofessionals te ontwikkelen, lukt het om deze goed aan te laten sluiten bij het dagelijks handelen, en wordt toepassing van de geleerde vaardigheden in de praktijk laagdrempelig.”

Onderzoek bij mensen met dementie

Wij hebben veel vertrouwen in dit onderzoek, omdat het niet alleen gericht is op de cliënt maar ook op het behandelsysteem eromheen. Hogeschool Utrecht hebben we daarom in contact gebracht met onze samenwerkingspartner Woon- en zorgcentrum de Wulverhorst. Inmiddels is het onderzoek met een subsidie van start gegaan. In het aankomende jaar gaat de hogeschool kennis en ervaringen ophalen bij zorgverleners en behandelaren van de Wulverhorst en bij de mantelzorgers van haar cliënten. Lizet heeft goede verwachtingen: “Bij mensen met dementie kan onbegrepen gedrag een knelpunt zijn als resultaat van het niet goed duidelijk kunnen krijgen wat de cliënt wil. Ik kan me voorstellen dat bijvoorbeeld contact via aanraking een mooie mogelijkheid is hierbij in te zetten. Vaak zijn het subtiele veranderingen in het gedrag of in de wijze van benadering tijdens zorgmomenten waardoor grote verbeteringen ontstaan. Dit project is de start van een mooie samenwerking die hopelijk gaat leiden tot verbetering van de gesprekken tussen mensen met dementie en zorgverleners op grote schaal.”

Wilt u meer inhoudelijke informatie over dit onderzoek? Neem dan gerust contact op met Lizet van Ewijk via lizet.vanewijk@hu.nl