Toen Novicare in 2008 werd opgericht, lag de volledige focus op de ouderenzorg. Eind 2019 veranderde dat met de komst van artsen verstandelijk gehandicapten Margriet van Duinen en Michiel Vermaak. Zij werkten toen al tien jaar hard aan het mogelijk maken van specialistische behandelzorg voor iedereen met een verstandelijke beperking. Gedreven door eenzelfde missie, sloegen we de handen ineen. Nu maken we de balans op van vijf jaar verstandelijk gehandicaptenzorg bij Novicare.
“We zijn eigenlijk al jaren aan het pionieren, eerst met z’n tweetjes en nu alweer vijf jaar als onderdeel van Novicare”, vertelt Michiel Vermaak. Hij is drie dagen per week werkzaam als arts verstandelijk gehandicapten (arts VG) bij Novicare, werkt daarnaast als straatdokter in Rotterdam en geeft scholingen. “Het specialisme van de arts VG is relatief nieuw: het bestaat officieel pas sinds 2000. En de manier waarop wij nu werken, waarbij we specialistische behandelzorg naar de cliënt toebrengen – dat kon je toen echt nog niet voor mogelijk houden.”
Michiel Vermaak en Margriet van Duinen, artsen verstandelijk gehandicapten
Overeenkomsten in zorg en missie
Margriet en Michiel richtten in 2011 de maatschap Jouw Dokter op om specialistische behandelzorg mogelijk te maken voor alle mensen met een verstandelijke beperking. “Niet alleen voor hen die toevallig op de goede plek daarvoor wonen”, vertelt Margriet. Ze werkt vijf dagen per week als arts VG bij Novicare en is bovendien medisch manager. “Via via kwamen we in 2012 in contact met Hettie Suurd en besloten van beide kanten dat contact warm te houden. Want hoewel de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking inhoudelijk essentieel anders is dan de zorg voor ouderen, gaat het in beide gevallen om langdurige complexe zorg voor kwetsbare cliënten en zijn er overeenkomsten in bijvoorbeeld processen en financiële structuren. En niet te vergeten onze overlappende missies. Michiel en ik wilden ons echt kunnen richten op de zorg voor onze cliënten en besloten daarom eind 2019, toen de kans zich aanbood, te fuseren met Novicare.”
Borgen en bouwen
En dat was best even wennen, maar inmiddels worden de vruchten van de samenwerking geplukt. “Novicare is helemaal ingesteld op de zorgprofessional: alles wordt gefaciliteerd, zodat jij zo goed en efficiënt mogelijk je werk kunt doen. Wij kunnen ons daardoor focussen op onze cliënten”, vertelt Michiel. “Eerst ging er veel tijd en energie zitten in zaken waar wij ons als artsen eigenlijk niet mee bezig willen houden”, vult Margriet aan. “Dan zaten we op zaterdag na een volle werkweek nog administratie te doen. Nu worden we zodanig ondersteund, dat wij de dingen kunnen doen waar we goed in zijn en energie van krijgen.”
“We worden zodanig ondersteund, dat wij de dingen kunnen doen waar we goed in zijn en energie van krijgen.”
– Margriet van Duinen, arts verstandelijk gehandicapten bij Novicare
Ze vervolgt: “Jouw Dokter voelde echt als ons kind, en dat kind is nu veel beter geborgd. Processen en beleid zijn goed uitgewerkt. We werken samen met een fantastische officemanager die de dagelijkse gang van zaken regelt en zorgt dat alles op rolletjes loopt. Het Medisch Secretariaat ondersteunt ons bij de voorbereiding van de consultdagen en het opvragen en invoeren van medische gegevens in het elektronisch cliëntendossier. Hun inzet gaan we nog verder uitbreiden. Binnenkort starten we met planners, die ons agendabeheer voor een groot gedeelte op zich kunnen nemen. En waar we eerst zelf met partijen in overleg moesten over financiering, is er hier een financiële afdeling die dat doet. Bovendien er is alle ruimte om nieuwe dingen te ontwikkelen, wat we dan ook volop doen. Zoals regionale poli Policare in samenwerking met Reinaerde, kennisclips om specifiek geneeskundige kennis op een slimme manier over te dragen en het ontwikkelen van een goed triagemodel voor digitale zorg, zodat de juiste vraag ook daar op de juiste plek terechtkomt.” Michiel: “Door ons aan te sluiten bij Novicare, konden we verder bouwen. Aan de zorg die we verlenen en aan onze eigen ontwikkeling.”
Elkaar inspireren
En dat bouwen doen we samen. Bovendien kan er optimaal gebruik gemaakt worden van elkaars kennis binnen Novicare. Artsen VG vallen voor ouder wordende cliënten terug op de expertise van collega’s uit de ouderenzorg. Andersom laten collega’s uit de ouderenzorg zich inspireren door werkwijzen uit de verstandelijk gehandicaptenzorg. “Wij werkten al sinds het begin van Jouw Dokter met consultdagdelen”, vertelt Michiel. “We komen dan periodiek langs op locatie bij een zorgorganisatie voor consulten waarbij we onze cliënten zien en beoordelen. We beantwoorden vragen, duiden zaken en maken samen een plan of geven advies, dit vatten we samen in een brief voor de huisarts.”
Hij vervolgt: “Tussendoor zijn we bereikbaar voor de betrokken gedragsdeskundigen en huisartsen voor vragen die niet kunnen wachten. Andere artsen VG reageerden hier destijds vaak verbaasd op. Ze konden zich niet voorstellen dat je met een aantal bezoeken per jaar echt iets kunt betekenen voor je cliënt. Novicare begreep juist meteen waarom dit goed kan werken – want je doet precies dat wat echt meerwaarde biedt, afhankelijk van de grootte van en vraag vanuit de locatie – en vertaalde deze werkwijze ook naar de ouderenzorg. Nu is het alweer een paar jaar een vast onderdeel van het Novicare concept. Op deze manier zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk ouderen en mensen met een verstandelijke beperking toegang hebben tot specialistische behandelzorg. Het is fijn dat we onszelf nu niet steeds hoeven af te vragen: ‘zijn wij nu gek?’, maar dat we onderdeel zijn van een organisatie die deze visie en ideeën begrijpt en omarmt.”
“Het is fijn dat we onszelf niet steeds hoeven af te vragen: ‘zijn wij nu gek?’, maar dat we onderdeel zijn van een organisatie die onze visie en ideeën begrijpt en omarmt.”
– Michiel Vermaak, arts verstandelijk gehandicapten bij Novicare
Slimme processen en constante ontwikkelingen
Inmiddels is er een goed werkend fundament gelegd voor de verstandelijk gehandicaptenzorg binnen Novicare en blijft de vakgroep groeien. “We begonnen met z’n tweeën en zijn nu met twaalf artsen VG, drie verpleegkundig specialisten en een physician assistant. We verlenen specialistische behandelzorg in verschillende vormen bij zo’n 30 samenwerkingspartners”, vertelt Margriet. “Daar ben ik ontzettend trots op en blij mee. En ook al werken we door het hele land, we zijn echt een team. Ook blijven we constant werken aan het verbeteren van onze werkwijzen. We doen dat onder andere door processen slim in te richten: wat is planbare zorg? Wat is niet-planbare zorg? Wie mag ons tussendoor wel en niet bellen, om verstoringen te beperken? Wie zien we wanneer, afgaande op het aantal cliënten en hun complexiteit? Welke taken kunnen we herschikken? Om te faciliteren dat we voor zoveel mogelijk mensen beschikbaar kunnen zijn, hebben we deze zaken geformaliseerd. Je ook echt aan die afspraken houden, is hard werken. Want als zorgprofessional schiet je al snel in de reflex van ‘ik doe het wel even, anders doet niemand het’. Wij geloven alleen dat het echt anders kan.”
Michiel sluit zich hierbij aan: “We moeten onszelf constant afvragen: waarom doe ik dit, heeft dit meerwaarde, doe ik de goede dingen? Je leert op de opleiding niet echt om op deze manier te werken. Degenen die ervoor kiezen om bij ons te werken, doen dat dus heel bewust. En ondertussen blijven wij leren en schaven aan onze werkwijze. Zo blijven we constant in ontwikkeling, terwijl we vasthouden aan onze visie. Als we ons destijds niet bij Novicare hadden aangesloten, waren we daarin niet zo ver gekomen als nu.” Margriet vult aan: “Ik heb wel gemerkt dat de uitdaging daarbij is om de connectie met het veld te behouden. Ik geloof dat stilstand achteruitgang is, maar te ver voor de hordes uitlopen is ook niet helpend. We moeten andere organisaties de tijd en ruimte bieden om zich aan te sluiten, dat zijn langdurige processen. Gelukkig zijn onze vakgroepleden en wij op allerlei manieren met het veld verbonden. Van commissies bij beroepsverenigingen tot gesprekken met brancheorganisatie Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. Een prachtige erkenning was bovendien dat we het afgelopen jaar onze eerste AIOS VG mochten opleiden. Dat was vijf jaar geleden echt nog een no go, en kijk nu eens!”
Dromen en doen
En hoe Margriet en Michiel naar de toekomst kijken? “Ik heb nog geen moment spijt gehad van het fuseren met Novicare”, vertelt Michiel. “Nu is het de kunst om dit momentum vast te houden en door te gaan met ontwikkelen en bijschaven terwijl de wereld verandert. We hebben nog zoveel plannen, aan sommige werken we nu ook al. Zoals een medisch regiocentrum opzetten, waar zowel een poli, consultdagen als intramurale zorg in een continuüm geboden kunnen worden vanuit één plek. Maar ook de principes van optimale dienstverlening vertalen naar de gehandicaptenzorg. De rol van de gedragsdeskundige uitbreiden binnen de zorg die wij verlenen. En ondertussen ons concept blijven verbeteren, nu we weten wat wel en niet werkt.” Margriet: “Ik droom er ook van om de samenwerking met huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en de GGZ verder te versterken, zodat we nog beter gebruik kunnen maken van elkaars kennis en kunde.” Ze besluit: “De kracht zit hem uiteindelijk in heel dicht bij onze visie blijven, weten wie we zijn en anticiperen op wat er in de wereld gebeurt. Dan gaan we samen nog veel verder komen.”